Narodowy Program Ekologiczny w Polsce został powołany w celu wspierania rolnictwa ekologicznego. Produkty oznaczone jako ekologiczne muszą być wyprodukowane przy użyciu metod rolnictwa ekologicznego i certyfikowane przez jednostki certyfikujące. Jednostki te przeprowadzają coroczne kontrole i wydają certyfikaty. Polskie certyfikaty ekologiczne nie są uznawane w innych krajach UE. Dlatego eksporterzy, zanim będą mogli sprzedawać żywność ekologiczną poza granicami kraju, muszą najpierw uzyskać unijne certyfikaty – dane te są rezultatem dociekań specjalistów serwisu mojaekipa.pl. Oznacza to, że żywność ekologiczna importowana do Polski z innych krajów UE będzie musiała przejść kontrole.
Polska ustawa o rolnictwie ekologicznym
Polska posiada ramy prawne dla rolnictwa ekologicznego, uregulowane w polskiej ustawie o rolnictwie ekologicznym. Akt ten określa zasady rolnictwa ekologicznego, w tym system certyfikacji. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nadzoruje ten system, wyznaczając prywatne jednostki kontrolne i sprawując nad nimi nadzór. Produkty ekologiczne sprzedawane w Polsce muszą być oznakowane unijnym logo rolnictwa ekologicznego. Jednak stosowanie logo nie jest obowiązkowe, jeśli produkt nie jest produkowany w Polsce. Dodatkowo, w kraju nie ma krajowego znaku ekologicznego.
Polska ustawa o rolnictwie ekologicznym ma na celu zachęcenie większej liczby rolników do uprawiania produktów ekologicznych. Ustawa ma również na celu promowanie eksportu żywności ekologicznej do Europy Zachodniej. Oferuje ona również korzystne warunki dla rolnictwa ekologicznego. Jednak nadal istnieje wiele wyzwań do pokonania, ponieważ branża w Polsce jest wciąż stosunkowo nowa i brakowało regulacji dotyczących zdrowej żywności.
Polska jest obecnie w fazie rozwoju rolnictwa ekologicznego, a wiele przedsiębiorstw pragnie przyjąć metody ekologiczne. Dotyczy to zarówno produkcji roślinnej, jak i zwierzęcej. W sektorze ekologicznym powszechne jest również wykorzystanie rodzimych ras zwierząt gospodarskich, przy czym Lubelszczyzna jest szczególnie dobrze przystosowana do tego typu hodowli. Te rasy zwierząt gospodarskich dostarczają zdrowych produktów, które są również źródłem pysznych kulinarnych przysmaków.
W ciągu ostatniej dekady nastąpił gwałtowny wzrost liczby gospodarstw ekologicznych w Polsce. W 2002 roku Główny Urząd Statystyczny odnotował 882 certyfikowane gospodarstwa ekologiczne. W okresie przejściowym było ich kolejne 1095. W 2011 roku w Polsce było 15 234 gospodarstw ekologicznych. Jest to ogromny wzrost i stanowi ogromny skok dla rolnictwa ekologicznego w kraju.
Ustawa zawiera również kilka istotnych szczegółów dotyczących monitorowania gospodarstw ekologicznych. Nakreśla ona obowiązki Ministerstwa Rolnictwa i organów zaangażowanych w proces certyfikacji. Na przykład, główny inspektor musi przedstawić listę wszystkich gospodarstw ekologicznych do 31 stycznia każdego roku. Jest to taka sama procedura, jaka jest wymagana od jednostek certyfikujących.
Badanie ma na celu ocenę rozwoju rynku żywności ekologicznej w Polsce. Ma również na celu określenie przyczyn, dla których rynek żywności ekologicznej w Polsce wciąż rozwija się powoli. Wykorzystuje różne metody indukcji, syntezy i analizy statystycznej do zebrania informacji na temat rynku żywności ekologicznej w Polsce. W badaniach wskazano problemy i rozwiązania, które mogłyby ułatwić marketing żywności ekologicznej w Polsce.
Ustawa mówi również, że jednostka certyfikująca ma dostęp do informacji o producentach ekologicznych. Dotyczy to danych o ich produkcji, gospodarstwach rolnych i podejmowanych działaniach. Jednostka certyfikująca wykorzystuje te dane do realizacji zadań wymaganych na podstawie art. 4 ust. 1 7 ust. 1 ustawy.
Finansowanie Krajowego Programu Ekologicznego
Produkcja rolna jest bardzo obciążająca dla środowiska. Rolnictwo ekologiczne ma potencjał do poprawy jakości krajobrazu, zachowania różnorodności biologicznej i zróżnicowania krajobrazu. Niestety, może również zniszczyć ekosystemy rolne. W odpowiedzi na ten problem środowiskowy Unia Europejska wprowadziła specjalne środki wspierające rolnictwo ekologiczne. Jednym z takich działań jest Działanie Rolnictwo Ekologiczne, które jest wdrażane w Polsce w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Obecne badania mają na celu zbadanie wpływu Działania na rzecz Rolnictwa Ekologicznego w Polsce. Ostatecznie ważne jest zrozumienie przestrzennego ukierunkowania tego wsparcia, aby zapewnić najlepsze wykorzystanie tych dotacji.
Obecnie Polska eksportuje mrożone jagody, owoce i warzywa. Importuje również kawę i herbatę oraz koncentrat soku jabłkowego. Oprócz eksportu, kraj reguluje również rolnictwo ekologiczne poprzez Krajowy Program Ekologiczny, który wprowadził system certyfikacji w 2009 roku. Kraj używa unijnego logo ekologicznego dla certyfikowanych gospodarstw ekologicznych. Ponadto otrzymuje środki unijne na swoje rolnictwo ekologiczne, w tym płatności i koszty kontroli.
Pomimo wielu barier stojących przed polskim przemysłem żywności ekologicznej, istnieją pewne wyraźne kierunki dalszego rozwoju. Pomyślne pokonanie tych wyzwań zapewni korzyści materialne producentom oraz poprawi dostęp do żywności ekologicznej dla konsumentów. Rynek „eko-konsumentów” w Polsce to w większości osoby w średnim wieku i wykształcone.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi od 2004 roku wspiera niektóre projekty badawcze. Wprowadziło także system doradztwa rolnośrodowiskowego, w tym doradców specjalizujących się w rolnictwie ekologicznym. Rynek produktów ekologicznych rośnie powoli, ale systematycznie. Jednak ze względu na brak krajowych zakładów przetwórczych, wiele produktów ekologicznych pochodzi z importu. Dodatkowo, w ramach nowej Wspólnej Polityki Rolnej prawdopodobnie zmniejszy się powierzchnia przeznaczona na rolnictwo ekologiczne.
Aby ubiegać się o dofinansowanie, producenci i przetwórcy ekologiczni muszą posiadać certyfikat ekologiczny wydany przez National Organic Program. Stanowe departamenty rolnictwa będą składać wnioski do USDA w imieniu sektora ekologicznego. Jednakże, jeśli wnioskodawca spełnia pewne kryteria, NSP może zapewnić mu pakiet pomocy finansowej do 75% rocznych kosztów. Na przykład małe gospodarstwo, które chce rozszerzyć swoją działalność, może kwalifikować się do zwrotu kosztów w wysokości do 7500 dolarów rocznie.
Finansowanie Krajowego Programu Ekologicznego jest kluczowe, aby rolnictwo ekologiczne mogło się w Polsce rozwijać. Rząd przeznacza na ten program 2 miliony dolarów rocznie. Krytycy twierdzą jednak, że kwota ta jest niewystarczająca dla działań związanych z nadzorem i przestrzeganiem przepisów. Ponadto, ustawa o rolnictwie z 2008 roku zezwala na przeznaczenie dodatkowych 25 milionów dolarów na rynek ekologiczny w Polsce.
Finansowanie NOP dla Organic Producer Program zostało zwiększone w 2008 Farm Bill, a kwota na operację wzrosła z 500 do 750 dolarów. Jednak wzrosła również liczba operacji, które otrzymują pomoc z programu. W celu zmaksymalizowania korzyści płynących z tego programu finansowania, Sekretarz Rolnictwa musi przedłożyć Kongresowi coroczny raport, w którym wyszczególnia liczbę producentów, którym udzielono pomocy w poprzednim roku podatkowym.
Import produktów ekologicznych z krajów spoza UE
Rolnictwo ekologiczne odnosi się do produkcji produktów rolnych lub żywności metodami, które chronią środowisko i dobrostan zwierząt. Unika się w nim stosowania niektórych środków ochrony roślin, środków wspomagających wzrost i nawozów syntetycznych. Ten rodzaj rolnictwa reguluje rozporządzenie (WE) nr 834/2007, które ustanawia ramy prawne dla produktów ekologicznych, w tym produkcji, kontroli i znakowania. Przy określaniu, czy dany produkt jest ekologiczny, Komisja konsultuje się z właściwymi organami technicznymi.
Produkty ekologiczne wytwarzane w krajach spoza UE mogą być dystrybuowane na rynku UE, o ile spełniają te same normy, co produkty wytwarzane w UE. Rozporządzenia wydane w 2007 roku ułatwiły tym produktom wejście na rynek UE. Wcześniej produkty te wymagały certyfikacji UE, monitorowania produkcji oraz pozwolenia na przywóz. Obecnie jednak procedura ta została zastąpiona nowym zestawem przepisów dotyczących przywozu. Na mocy tych nowych przepisów jednostki kontrolne działające w krajach spoza UE są bezpośrednio upoważnione przez Komisję Europejską i monitorowane przez UE.
Aby kwalifikować się do przywozu, produkty muszą posiadać certyfikat ekologiczny wydany przez certyfikowaną niezależną jednostkę wyznaczoną przez Komisję Europejską. Ponadto produkty z Ukrainy, Kazachstanu, Mołdawii, Rosji i Chin muszą być certyfikowane przez uznany krajowy organ kontrolny. Ważnym dokumentem potwierdzającym autentyczność produktu ekologicznego jest świadectwo kontroli. Kontrole mogą być przeprowadzane w kraju pochodzenia lub przez organ kontrolny wyznaczony przez UE.
Wnioskodawcy produktów ekologicznych z krajów spoza UE muszą posiadać ważne COI. COI są niezbędne do importu towarów ekologicznych z tych krajów, ponieważ gwarantują, że są one zgodne z przepisami UE. Ważny COI jest ważny dla identyfikowalności importowanych produktów ekologicznych i może ograniczyć oszustwa i inne niewłaściwe praktyki.
Dokument COI jest wymagany w przypadku przemieszczania towarów ekologicznych ze Zjednoczonego Królestwa do Irlandii Północnej. Departament Rolnictwa w Irlandii Północnej zapewnia wytyczne dotyczące wymogów związanych z przemieszczaniem towarów. Ponadto importerzy muszą koniecznie uzyskać ważne COI przed wysłaniem towarów ekologicznych za granicę.
Import produktów ekologicznych z krajów spoza UE wymaga odpowiedniego procesu certyfikacji i właściwego oznakowania. UE ma ścisłe wymagania dotyczące znakowania produktów. Certyfikowane produkty ekologiczne mogą używać unijnego logo ekologicznego, natomiast produkty spoza UE mogą wymagać logo równoważnego USDA Organic.
Importując produkty ekologiczne z kraju spoza UE, upewnij się, że podmioty gospodarcze zaangażowane w proces produkcji są gotowe dostarczyć importerowi dokumenty potwierdzające. Dokumenty te należy przedłożyć organowi krajowemu. Importer jest odpowiedzialny za pokrycie kosztów tych kontroli. Ponadto do towarów musi być dołączone świadectwo zgodności. Certyfikat zgodności można znaleźć w załączniku III do rozporządzenia UE nr 543/2011.
